Er zijn minstens vier redenen waarom je afgevallen blad in de herfst beter kunt laten liggen. En drie tips over wat hiervoor wel of geen goede plekken zijn. Met het najaar in aantocht kun je eens nadenken over hoe je je waardevolle bladeren kunt recyclen. Want afgevallen blad is geen blad-afval...
Er zijn minstens 4 redenen om afgevallen blad te laten liggen
1: Afgevallen blad maakt de bodem voedselrijker
Verzamel je al het blad, en gooi je het in de kliko? Hiermee verdwijnen ook waardevolle voedingsstoffen in de vuilnisbak. Zo put je gaandeweg de bodem uit. De planten krijgen honger en gebreken, waardoor ze bevattelijk worden voor plaagdieren zoals luizen en slakken. Die vallen namelijk het liefst verzwakte planten aan.
Planten nemen via hun wortels voedingsstoffen, zoals mineralen, op uit de bodem. De voedingsstoffen worden via de stam en de takken naar de bladeren getransporteerd. Er verplaatsen dus voedingsstoffen vanuit de bodem naar de plant. De bodem wordt hierdoor voedselarmer.
Als in de herfst de bladeren beginnen af te vallen, dan zit een deel van de opgenomen voedingsstoffen en mineralen nog in het blad. Valt het blad af, dan komen de mineralen weer terecht in de bodem. Zo maakt het blad de bodem weer voedselrijker. Zie het als een kringloop. Laat je de bladeren liggen, dan houd je de kringloop in stand.
2: Verterende plantenresten houden water beter vast
In een woestijn verdampt de regen sneller dan in een bos. Een kale bodem zonder beplanting kan minder goed water opnemen en vasthouden dan een met planten bedekte bodem. Dit komt doordat organisch materiaal als een spons het water opzuigt.
Dode stammen, takjes en het dorre blad in de herfst komt op de bodem terecht. Op en in de bodem leven talloze diertjes, schimmels en bacteriën: het bodemleven. Ze eten het plantaardige materiaal op en poepen het uit. Of ze verteren het op een andere manier.
Zachte afgevallen blaadjes worden al snel opgepeuzeld. Wat te stug en te taai is om op te eten blijft langer op de bodem liggen. Er ontstaat zo een mix van plantenresten en regenwormenpoep. Dit wordt humus genoemd.
Humus is vruchtbaar en voedzaam spul. Het is bovendien sponsachtig. Als het regent, zuigt het zich vol met water. Zo hebben planten voldoende voeding en een mooie waterbuffer, ook onder extreme weersomstandigheden. In een kale, aangeharkte bodem slaan honger en droogtestress voor een plant sneller toe.
3: Afgevallen blad biedt verkoeling
Ben je weleens op een hete zomerdag vanuit het bos naar een dorp of stad gefietst? Dan heb je vast gemerkt dat de temperatuur in de bebouwde kom zomaar een aantal graden hoger ligt dan in het bos. Dit komt omdat steen, asfalt en beton weinig water kunnen bevatten. Hierdoor warmen ze snel op.
Een bodem met veel organisch materiaal, zoals een bos, zuigt water op als een spons. Als het warm wordt, moet eerst al dat water opwarmen. Dit kost tijd, en hierdoor blijft het in een bos al langer koel. Is het water eindelijk opgewarmd, dan begint het te verdampen. Ook verdamping van vocht geeft verkoeling. Vandaar ook dat mensen zweten als het heet is.
Straten, stoepen, muren en dakpannen absorberen maar weinig water. Ze warmen hierdoor snel op. Steen is op een hete dag oncomfortabel warm. Een tuin met veel planten en een goede humuslaag is, dankzij de hogere vochtigheidsgraad, bij (extreme) hitte veel comfortabeler.
4: Schuilplaats en nestmateriaal voor dieren
Met afgevallen bladeren help je de biodiversiteit. Een bladerdek op de bodem vormt schuilplaatsen voor insecten en andere beestjes. Dieren die zich slim verstoppen komen veilig de winter door.
Sommige beestjes hebben een schutkleur die heel mooi bij een bodem met bladeren past, zoals dit bont zandoogje. Ze overwintert als rups of als pop tussen graspollen of verdorde plantenstengels.
Wie zich in een kale tuin niet goed kan verstoppen is voedsel voor andere dieren die in de winter hun kostje bij elkaar proberen te scharrelen.
Wel of geen goede plek voor bladeren: 3 tips
Blaadjes laat je dus het beste liggen. De vraag is nu nog waar wel en waar niet? Oasemeisje beantwoordt deze vraag op basis van successie.
Is successie nieuw voor je, lees dan eerst de uitleg hier. Met tien minuten lezen ben je bijgespijkerd.
Ben je al een beetje thuis in successie, dan kun je met onderstaande tips aan de slag:
- Haal afgevallen blad weg uit je bloemenborders als je hier veel plantjes hebt staan die in hun natuurlijke omgeving in de zon en op zeer arme gronden groeien (fase 1 in de successie). Hieronder vallen rotsplantjes, maar ook mediterrane kruidjes zoals lavendel, diverse soorten salie, tijm en oregano. Is de grond heel erg zanderig en verarmd, en groeien zelfs deze survivalspecialisten slecht? Dan kun je de bodem verrijken door wat blad tussen de planten te laten liggen.
- Haal afgevallen blad weg van je gazon. De graslandfase is fase 2 in de successie. In deze fase is de bodem nog te voedselarm voor heesters en bomen. In een grassenlandschap vallen van nature dus geen bladeren. Sterker nog, onder bomen groeien grassen slecht door lichtgebrek. Ook onder een dek van afgevallen bladeren is het donker. Hou je van grassen, gun ze dan licht.
- Laat bladeren wel liggen onder heesters en bomen: fase 4 en 5 in de successie. Zo doet het bos het ook. Wat de heesters en bomen uit de grond halen, komt hierdoor weer terug in de bodem. Plantjes en bolletjes die van nature ook onder bomen en struiken groeien, zoals anemoontjes, narcissen, hosta’s en varens, verdragen een bladerdek op hun hoofd prima. Ze zijn dit gewend, het helpt ze de winter door.
Reactie plaatsen
Reacties